Sambungan dari SINI...
Susulan kematian Kapt Chandran pada 13 Jun 1971, 2 BIM nekad untuk memburu dan memusnah petualang negara. Bagi tujuan itu, antara pasukan yang diatur gerak ialah Trup No 3, Skuadron X-ray, 1 RGKM. Trup diketuai oleh Lt Mohd Rashid bin Jaafar. PTT (Pegawai Tidak Bertauliah) terdiri daripada 11939 S/Sjn Md Ali bin Tahir, Sarjan Trup; 10961 Sjn Adam bin Ahmad, Ketua No 1 Seksyen; 14040 Kpl Yusof bin Abu, Ketua No 2 Seksyen; 11914 Kpl Rahmat bin Surat, Ketua No 3 Seksyen.[1]
Pada 5 Julai 1971,
Trup tersebut bergerak dari Kem Tambun dengan menaiki trak ke kawasan Gunung
Chingkai,[2]
Perlop melalui Sungai Siput. Mereka diturunkan di penempatan satu trup daripada
Pasukan Meriam di Tanah Rancangan Belia Perlop. Dari situ, mereka mengikuti
trak balak ke kawasan hutan. Pergerakan didahului oleh Seksyen No 1. Pada lewat
petang, Lt Mohd Rashid membuat keputusan untuk bermalam di satu lokasi. Bagi
menentukan keselamatan lokasi tersebut, beliau menghantar beberapa RKK (ronda
kumpulan kecil).
Kumpulan Sjn Adam
yang meronda di satu tebing yang curam, telah ditemukan rumpun pokok enau di
permatang. Itu biasa; tumbuhan yang subur di hutan tropika. Dalam keadaan
darurat, “...dalam hutan, umbut adalah makanan paling sedap mengganti nasi.”[3]
Yang tidak biasa ialah beliau mendapati umbut
sepohon pokok enau yang agak tersorok dan sukar diakses telah dipotong dengan parang.
Beliau mengandai umbuk itu dipotong 1-2 hari lalu. Persoalannya, mengapa si
pemotong bersusah payah meredah ke pokok tersebut pada hal banyak pokok di
permatang? Seolah-olah menyembunyi kehadiran si pemotong!
Sebagai ‘otai’ pemburu
petualang negara, firasatnya kuat mengatakan ini angkara petualang negara. Bukan
cara kaum Orang Asli mengambil umbut. Itu
rumusan Sjn Adam. Seterusnya, mereka menemui sepohon pokok asam kumbang. Mereka
mendapati sisa-sisa buah itu dimakan manusia. Mungkin Orang Asli atau komunis? Atau
pun primat seperti kera, berok? Tiada jawapan. Beliau seterusnya balik ke
perkhemahan mereka. Penemuan itu telah diberitahu kepada Lt Mohd Rashid.
Lt Mohd Rashid
bersetuju dengan rumusan Sjn Adam. Lalu, sebelum bermalam Ketua Trup merancang
dan memberi taklimat kepada anggotanya. Mereka akan bergerak keesokan hari, 6
Jul 1971 pada jam 8:00 pagi. Aturan pergerakan didahului oleh Seksyen No 2
(Kpl Yusof) diikuti Seksyen No 3 (Kpl Rahmat). Manakala Seksyen No 1 (Sjn Adam)
di belakang sekali. IA Drills (immediate action drills), iaitu tindakan sekiranya diserang, Kpl Rahmat bertanggungjawab
bergerak ke sebelah kanan sementara Sjn
Adam ke sebelah kiri. Sebelum mengakhiri taklimatnya, “Lt Mohd Rashid mengingatkan
semua anggota agar berwaspada dan berhati-hati untuk bergerak pada keesokan
hari kerana terdapat tanda-tanda yang mencurigakan.”[4]
Seperti yang
rancang, pada jam 8:00 pagi, 6 Julai 1971 Trup No 3 bergerak meninggal
pangkalan mereka. Setelah lebih kurang sejam bergerak, Lt Mohd Rashid mengarah
trupnya untuk berhenti untuk berehat sebentar. Namun demikian, seksyen Kpl
Yusof yang agak jauh ke hadapan, meneruskan pergerakan. Tidak sama sekali
beliau terniat mengingkar arahan ketuanya. Sebaliknya pada waktu itu
kumpulannya menghampiri satu kawasan agak landai dan beliau berhasrat berehat
di itu. Pada beliau lokasi itu lebih selamat.
Setiba di kawasan
berlandai tersebut dan sebelum mereka berehat, Kpl Yusof mengambil tindakan
bagi menentukan kawasan itu selamat. Justeru, beliau mengarah 20677 Tpr Mohd Shariff
bin Hadi selaku peninjau pertama (scout) dan 19151 Tpr Rasli bin Buang, peninjau kedua mengambil
perlindungan di hadapan dan juga sebagai sentri. Manakala lain-lain anggota
mengekal kedudukan masing-masing.
Sebaik sahaja
menerima arahan tersebut, pada jam lebih kurang 9:30 pagi, Tpr Mohd Shariff
bergerak ke arah sebatang pokok berhampiran. Tanpa diduga, tiba-tiba
“bang...bang...bang.” Musuh menunggu ketibaan mereka! Tembakan musuh
bertubi-tubi ke arah Tpr Mohd Shariff. “Allah...”, jerit Tpr Mohd Shariff. Peluru
panas menembusi hadapan perutnya sehingga hampir terburai. Beliau terus tertiarap
tapi masih bernyawa! Sebaik sahaja mendengar tembakan itu, seperti kilat Tpr Rasli
dan lain-lain anggota membalas tembakan musuh sambil mara ke hadapan untuk
menyelamat Tpr Mohd Shariff. Tetapi mereka terpaksa berhenti disebabkan
permukaan bumi yang curam di kiri dan kanan. Dan mangsa masih tertiarap tanpa
perlindungan.
Keadaan begitu
getir sekali!
*****
Tanpa membawa ‘haversacks’, Lt Mohd Rashid dan lain-lain anggota berkejar untuk membantu Seksyen
No 2. Selari dengan IA Drills, Kpl Rahmat bergerak ke sebelah kanan
sementara Sjn Adam ke sebelah kiri.
Tetapi pergerakan seksyen Sjn Adam yang didahului oleh 17437 Tpr Mohd Mahadzir bin
Ibrahim tidak sebegitu lancar. Topografi bumi sebelah kiri lokasi
pertempuran memaksa beliau dan seksyennya menuruni permatang sebelum mendakinya
semula.
Dalam proses
mendapatkan posisi yang sesuai, giliran Sjn Adam pula
menjadi sasaran musuh. Mereka dihujani peluru musuh. Lantas beliau memberitahu
L/Kpl Sufian, operator radio, untuk meminta bantuan tembakan meriam. Tidak lama
kemudian, “boom...boom...boom”. Letupan peluru 105 mm yang dimuntahkan oleh 105
mm Packed Howitzer dari Tanah Rancangan Belia Perlop.
*****
Walaupun berhadapan
dengan peluru berdesing-desing, Tpr Mohd Mahadzir berjaya mendapat perlindungan
di sebelah kiri pertempuran. Beliau terpandang Tpr Rasli berada hanya berapa
ela di sebelah kanan di hadapannya sedang menembak musuh. Keadaan memang begitu getir namun Tpr Mohd Mahadzir nekad
untuk mara ke hadapan. Sambil berlari ke satu tempat perlindungan ke satu
perlindungan, beliau terus melepaskan tembakan. Tiba-tiba beliau merasai ada
sesuatu menimpa belakangnya. Tanpa disedarinya, sebutir peluru musuh telah
mencium belakangnya. Secara spontan tangan beliau cuba meraba belakangnya. “Bang.”
Kali ini siku tangan kanannya pula ditembusi besi panas.[5]
Beliau menjadi sasaran petualang negara!
“Sarjan, saya
kena!” Jerit Tpr Mohd Mahadzir kepada Sjn Adam.[6]
“Kamu ambil
perlindungan. Satu orang bantu Mahadzir.” Arahan Sjn Adam yang memerhati Tpr
Mahadzir dari belakang sebatang pokok kepada anggota seksyennya. Tpr Rasli yang
melihat Tpr Mahadzir rebah, cekal untuk menyelamat rakan seperjuangannya.
Dengan semangat setia kawan yang berkobar-kobar, tanpa mempeduli peluru
berdesing-desing, beliau meluru ke arah Tpr Mahadzir. Terkejut Sjn Adam apabila
melihat Tpr Rasli berlari dari arah kanan menuju ke
arah Tpr Mohd Mahadzir.
“Mengapa engkau
datang, Rasli?” Jerit Sjn Adam kepada Tpr Rasli.
“Saya hendak
tolong.” Jawab Tpr Rasli.
“O.K. Hati-hati.
Musuh di hadapan. Kamu bergerak dari pokok ke pokok.”[7]
Sjn Adam mengingatkan Tpr Rasli. Beliau dan anggotanya terus menembak ke arah
musuh di waktu yang sama mara ke hadapan.
Dalam keadaan
peluru bersimpang-siur, belum sempat Tpr Rasli berlindung
di sebatang pokok, sebutir peluru pengkhianat negara telah menembusi lehernya.
“Allah!”. Perkataan terakhir terpacul dari mulut wira negara itu. Dan terus
tersungkur menyembah bumi!
Sjn Adam yang
menyaksi tumbangnya Tpr Rasli dan walaupun nalurinya kuat mengatakan anggota
tersebut telah terkorban, namun beliau mengarah mangsa untuk mendapatkan
perlindungan. Arahan yang tidak sama sekali akan dipatuhi oleh Tpr Rasli yang telah
pergi menyahut panggilan Ilahi!
Sjn Adam seterusnya menjerit:
“GPMG! GPMG! GPMG!...”.[8]
Beliau meminta senjata bantuan yang berada dalam kumpulan Lt Mohd Rashid. Ketua
Trup mengarah 19305 Tpr Mohd Yusof bin Daud, pembawa senjata itu dan 901370 Tpr
Sigai anak Nawan membantu Sjn Adam. Namun demikian, pergerakan mereka terbatas
dek peluru musuh berterbangan. Keadaan ini tidak menghalang Tpr Mohd Yusof cuba
menembak musuh dengan senjata tersebut. Dalam masa yang begitu getir senjata
itu pula ‘meragam’. Ia mengalami ‘stoppages’,
iaitu
halangan dalam badan senjata itu.
Lantas, Tpr Sigai mengambil GPMG tersebut daripada Tpr Mohd Yusof. Dengan pantas beliau membaiki masalah itu. Sebaik sahaja mengatasi kerosakan, beliau meluru ke arah musuh tanpa menghiraukan simpang-siur peluru musuh sambil memuntahkan peluru 7.62 mm dari laras GPMG.[10] “Tut...tut...tut.” Terkejut musuh melihat tindakan Tpr Sigai yang menunjukkan keberanian yang begitu luar biasa. Beliau seolah-olah menepis peluru begitu sahaja. Kebal agaknya. Tindakan Tpr Sigai membuatkan musuh menghentikan tembakan dan tunggang-langgang meloloskan diri. Mereka tiada pilihan dalam usaha menyelamatkan diri dari kemaraan komando dari arah kanan dan kiri kecuali menuruni atau terjun ke gaung. Sementara Tpr Sigai pula terus menyerang dan hanya menghenti tembakan apabila yakin musuh durjana sudah beredar.[11]
Sebaik
sahaja yakin musuh sudah beredar, Sjn Adam meluru ke Tpr Rasli. Nalurinya
memang tepat sekali. Tpr Rasli telah meninggalkan alam fana ini buat
selama-lamanya. “Innalillahi wa inna ilaihi raji’un”/ Sesungguhnya kita milik Tuhan, dan kepada
Tuhan jualah kita kembali. Lt Mohd Rashid mengarah anggotanya membalut
kecederaan Tpr Mahadzir dan Tpr Mohd Shariff yang mengalami
cedera parah tetapi masih bernyawa. Tpr Mahadzir disuntik dengan morfin bagi
mengurangkan kesakitan.
Lt
Mohd Rashid seterusnya menghubungi Markas Taktikal di 2 BIM meminta helikopter
untuk misi ‘casevac’ dan ‘medevac.’ Sementara menunggu ketibaan pesawat, mereka
melakukan penggeledahan di lokasi tersebut. Mereka ditemukan darah bertaburan
tetapi tidak menemui pemilik limpahan darah itu. Kesan darah membawa mereka ke
tebing yang curam di sebelah kanan kedudukan trup. Pengganas meloloskan diri
dengan terjun dari tebing ke gaung.
Tidak
lama kemudian, sebuah helikopter Alouette III berlegar di kawasan tersebut.
Kawasan tersebut padat dengan pokok-pokok yang ketinggiannya melebihi 100 kaki
(30.5 meter). Ketinggian ini membatas keupayaan pesawat tersebut menaikkan
mangsa melalui kaedah ‘winching.’ Ini kerana panjang kabel ‘hoist’
hanya lebih kurang 80 kaki (24 meter) sahaja.
Juruterbang
memaklumkan masalah yang dihadapinya. Beliau menyarankan trup mencari lokasi
baharu dan menumbangkan beberapa pokok bagi memudahkan pesawat berada dalam
keadaan terapung. Persoalannya, trup tidak bawa PE (plastic explosives) atau peralatan untuk menundukkan pokok, seperti kapak. Dan masa
begitu kritikal. Bagi mengatasi masalah ini, pesawat tersebut akan menghantar
keperluan tersebut. Dengan itu, pesawat tersebut meninggalkan lokasi untuk
terbang balik ke Ipoh. Lt Mohd Rashid pula mengarah anggotanya untuk membuat
strecer untuk mengusung ketiga-tiga mangsa ke satu lokasi lebih kurang 200
meter dari lokasi pertempuran.[12]
Mereka
tidak tunggu lama. Pesawat itu kembali semula ke lokasi. Dalam keadaan terapung
‘crewman’ menggugurkan beberapa kapak dan bungkusan PE
yang berasingan dengan detonators. Pengasingan ini mengambil kira ciri-ciri
membabitkan bahan letupan. Seterus pesawat berlepas ke Ipoh.
Trup
bertungkus-lumus memasang bahan letupan
untuk menumbangkan pokok. “Boom...boom...boom” dan beberapa pokok menyembah
bumi. Sebaik sahaja kawasan tersebut siap pada lebih kurang jam 6:00 petang,
Alouette III tiba. Mangsa pertama dinaikkan melalui kaedah winching
ialah Tpr Mohd Shariff. Pesawat berlepas ke Ipoh sebaik
mangsa ditarik masuk dalam pesawat. Tetapi casevac telah bertukar kepada
bodevac. Tpr Mohd Shariff turut menyahut panggilan Ilahi sebelum pesawat
mendarat di Kem Tambun.
Sebaik sahaja
menurunkan jenazah Tpr Mohd Shariff, pesawat berlepas semula ke lokasi walaupun
kegelapan malam hampir tiba. Kini giliran
Tpr Mahadzir dinaikkan. Apabila mendarat di Kem Tambun, mangsa dibawa ke
Hospital Besar Ipoh dengan ambulans yang sedia menunggu. Beliau ditahan di
hospital selama hampir dua minggu.[13]
Penerbangan bodevac (Tpr Rasli) terpaksa ditunda keesokan hari kerana hari sudah
malam.
*****
Pagi-pagi lagi
keesokan hari, 7 Julai 1971, Lt Mohd Rashid mengarah anak buahnya untuk
menyiapkan tempat pendaratan (LP) helikopter untuk mengambil jenazah Tpr Rasli. Pada lebih kurang jam 10:00 pagi, sebuah Nuri[14]
mendarat di LP. Pesawat berlepas balik ke Kem Tambun sebaik sahaja jenazah
dinaikkan dalam pesawat.
Tugasan memburu
musuh durjana masih belum selesai. Sebaik sahaja Nuri berlepas dari LP, Lt Mohd
Rashid membawa anak buahnya memburu musuh. Namun demikian, musuh gagal dikesan. Mereka
seterusnya diarah untuk bergerak ke pinggir hutan Rancangan Tanah Belia, Perlop
untuk dibawa pulang ke Ipoh dengan trak.
*****
Pada hari itu juga,
7 Julai 1971, jenazah Tpr Rasli telah diterbangkan oleh pesawat TUDM ke
Kuching. Pesawat mendarat di TUDM Kuching agak lewat. Walaupun rakan
seperjuangan dari No 3 Trup tidak mengiringinya, namun Lt Yap Poh Meng, Ketua
Trup No 2, Skuadron X-ray turut menunggu ketibaan jenazah Tpr Rasli. Trup No 2
telah diatur gerak semenjak Ogos 1970.[15]
Disebabkan sudah lewat, jenazah seterusnya dibawa ke surau Kem Penrissen yang
berhampiran dengan TUDM Kuching. Sepanjang malam jenazah di surau, 19186 Tpr
Abdul Ghani bin Abdul Kadir bersama empat anggota dari Trup No 2 menemani
jenazah Tpr Rasli.[16]
*****
8 Julai 1971. Pada lebih kurang jam 8:00 pagi, jenazah
dibawa ke ‘dispersal’ Pergerakan Udara, TUDM Kuching. Sebuah Nuri
sedia menunggu untuk penerbangan terakhir wira negara ke kampung kelahirannya,
Kampung Buntal untuk disemadikan. Apabila kenderaan bergerak dari surau, Tpr
Abdul Ghani dan rakan-rakannya kembali ke Trup mereka.
*****
Op Iblis telah
menonjol semangat perjuangan anggota pasukan keselamatan dalam mempertahankan
kedaulatan negara. Semangat setia kawan yang telah dipupuk sejak menceburi
dalam bidang ketenteraan mendorong mereka sedia berkorban nyawa dan raga bagi menyelamat
rakan seperjuangan.
Gugurnya
bunga bangsa dari Trup No 3, Skuadron X-ray, 1 RGKM pada 6 Julai 1971
semasa Op Iblis di kawasan Perlop, Perak. Dari kiri: Allahyarham Tpr Rasli
bin Buang SP, Allahyarham Tpr Mohd
Shariff bin Hadi |
Sememangnya keberanian luar
biasa yang dipamerkan oleh Kpl Sigai anak Nawan PGB dalam usaha menyelamat Tpr Mahadzir.
Tidak menghairankan kerana beliau berpegang kepada “...kalau nak mati di tangan
musuh, biarlah mati lagipun saya masih bujang.”[17]
Op Iblis memberi
kesan kepada Jen Tan Sri Borhan Ahmad (B) yang ketika itu menjawat jawatan
Pegawai Memerintah 1 RGKM. Beliau menyatakan:
“Insiden 6 Julai 1971 di mana kita kehilangan dua wira yang menyerang musuh dari hadapan semasa bertembung dengan musuh dan kelewatan membawa mereka keluar ke hospital sesungguhnya memberi pengajaran penting kepada kami. Juga, memberi masa dan ruang kepada PGK untuk meloloskan diri setelah pertempuran, mengajar kami kepentingan operasi susulan. Salah satu aspek kesan insiden ini yang terlepas pandang dan tidak didokumentasi dalam beberapa kejayaan kami ialah bagaimana kami berjaya mengurangkan kecelakaan ke atas anggota kami walaupun berhadapan dengan peningkatan tindakan musuh dan jerangkap samar. Kekuatan dan keberanian sahaja bukanlah kriteria terpenting apabila berhadapan dengan mereka yang menjadikan hutan belantara sebagai habitat semula jadi mereka. Bersandar kepada ‘teori’ ‘hanya pencuri yang dapat menangkap pencuri lain’, RGKM telah mewujudkan teknik baharu dan dalam proses itu, melahirkan pencuri yang lebih bijak dikalangan pencuri. (The 6 July 1971 incident where we lost two very brave troopers who took a frontal assault on the enemy immediately upon contact and the delay in their evacuation to the hospital had indeed taught us a big lesson. Also, providing CTs the time and space to disappear after the contact, showed us the need for urgency in follow-up operations. One of the many things that went unnoticed and unwritten in our successes from here on was how we had managed to keep our own casualties low despite increased enemy lay-back actions and booby trap ambushes. Strength and bravery alone were not the important criteria when taking on those who had made the jungle their natural habitat. Based on the ‘theory’ that ‘it takes a thief to catch a thief,’ the MSSR created new techniques and in the process, produced smarter thieves to dwell among the thieves!)”[18]
*****
Op Iblis
mengesahkan petualang negara telah bertapak di kawasan operasi Sungai Siput.
Oleh kerana itu, 2 BIM telah melancar Op Setia pada 2 September 1971 di
sekitar Gunong Korbu, Sungai Siput dan Tanah Hitam. Objektif operasi ini ialah
“...untuk mencari dan memusnahkan Unit Penggempur Ke-5 PGK yang beroperasi di
Negeri Perak.”[19] Konsep
operasi ini ialah:
“...tekanan utama membabitkan perang saraf (psywar) dan tindakan jiwa murni, dilaksana dengan penglibatan bersama tentera, polis dan agensi kerajaan. (major emphasis on the psywar and civic action needs, with a combined participation of the military, police dan the civil governmental machinery.”[20]
*****
Saya tabik spring
kepada kerajaan Wilayah Sarawak. Sarawak yang sedia memberi pengiktirafan dan
penghormatan kepada wira-wira negara kelahiran Wilayah Sarawak tanpa mengambil
kira ‘status’ wira-wira tersebut. Sarawak bangga dengan pengorbanan Allahyarham 19151 Tpr Rasli bin Buang yang dianugerah ‘Seri Pahlawan Gagah Perkasa (SP) pada 7 Julai 1972, telah mewarta
pusara beliau sebagai antara pusara Pahlawan Negara pada sekitar 2015. Ini
bererti pembiayaan dan penyenggaraan pusara tersebut ditanggung oleh kerajaan.[21]
Persoalan: Adakah
lain-lain negeri sedia mencontohi Wilayah Sarawak bagi menghargai anak watan
mereka yang sanggup berkorban demi mempertahankan kedaulatan negara tercinta
ini? Wallahualam.
Nota:
Coretan Op Iblis ini bersandar kepada buku oleh Lt Kol Dr Syed Othman bin Syed Omar (B), "Pahlawan Angkatan Tentera Malaysia: Penerima S.P. dan P.G.B, Jilid 1", terbitan DBP pada 1993. Tajuk kisah ialah 'Tpr. Rasli dalam Pertempuran di Perlop', hlm.181-188. Beliau telah menemubual PW II Yusof bin Abu (B), S/Sjn Adam bin Ahmad (B), Sjn Mohd Mahadzir bin Ibrahim (B) dan Kpl Sigai anak Nawan PGB.
|
Universiti Malaysia
Sarawak (Unimas) telah memasang pos ini – Seorang Perwira Dari Desa di
Pinggir Kota – di Esplanad Buntal bagi
memperingati pengorbanan 19151 Tpr Rasli bin Buang. Sumber: The
Borneo Post, 2016 Sijil Kematian Allahyarham Allahyarham 20677 Tpr Mohd Shariff bin Hadis yang telah meninggal dunia pada 6 Julai 1971, jam 2:00 petang. Sumber: koleksi Kpl Rebu bin Hadis |
[1] Syed
Othman Syed Omar. (1993). Pahlawan Angkatan Tentera Malaysia. Penerima
S.P. dan P.G.B. – Jilid 1. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, hlm. 183.
[2] Penjelasan PW II
Suhaili bin Majid (B) melalui telefon pada 17 Februari 2023. Beliau kini menetap di
Kuala Lumpur.
[3] Penjelasan Kol Zolkeflee bin Hassan,
Mk 21 GGK, Kem Iskandar, melalui aplikasi WhatsApp pada 4 Februari 2023.
[4] Syed Othman Syed Omar. (1993). Pahlawan
Angkatan Tentera, hlm. 183.
[5] Penjelasan S/Sjn Mohd Mahadzir bin
Ibrahim (B) melalui aplikasi WhatsApp pada 5 Februari 2023.
[6] Syed Othman Syed
Omar. (1993). Pahlawan Angkatan Tentera, hlm. 185.
[7] Ibid.
[9] Ibid., hlm.
211-213; Neilson Ilan Mersat, Regina Garai, Mohd Melintang Abdullah. (2021). Agi
Idup Agi Ngelaban. Kota Samarahan,: Universiti Malaysia Sarawak, hlm. 221.
Kpl Sigai anak Nawan telah berjaya membunuh dua pengganas komunis pada 11 Mei
1972 di Ulu DAP, Kanowit semasa Op Sarak. Beliau telah dianugerah PGB pada 5
Jun 1974.
[10] Syed Othman Syed
Omar. (1993). Pahlawan Angkatan Tentera, hlm. 185.
[11] Perbualan dengan Kpl Sigai anak Nawan
melalui telefon pada 15 Februari 2023. Beliau kini menetap di Kenowit, Sarawak.
[12] Syed Othman Syed
Omar. (1993). Pahlawan Angkatan Tentera, hlm. 186.
[13] Penjelasan oleh
Sjn Mohd Mahadzir bin Ibrahim melalui
telefon pada 5 Februari 2023. Beliau kini menetap di Kuala
Muda, Kedah Darulaman.
[14] Penjelasan PW II
Suhaili bin Majid (B) sebelum ini.
[15] Penjelasan PW II
Abdul Ghani bin Abdul Kadir telefon pada
17 Februari 2023. Beliau kini menetap di Kemaman, Terengganu.
[16] Ibid.
[17] Neilson Ilan
Mersat, Regina Garai, Mohd Melintang Abdullah. (2021). Agi Idup Agi Ngelaban.
Kota Samarahan,: Universiti Malaysia Sarawak, hlm. 220.
[18] Borhan
Ahmad. (2012). In Pursuit of Quality Soldiering. Kem Sungai Besi: UPNM,
hlm. 137.
[19] Mej Jen Dato’ Raja Mohamed Affandi bin
Zainal Abidin (Ketua Pengarang). (2008). Tentera Darat 1933-2008. Kuala
Lumpur: Markas Tentera Darat, hlm. 141.
[20] Royal
Malaysia Police. (1973). Annual Report 1971, hlm. 84.
[21] Borneo
Oracle. JEJAK PAHLAWAN SARAWAK – TPR RASLI BIN BUANG, 26 Januari 2017·
Lihat https://ms-my. facebook.com/BorneoOracle/posts/jejak-pahlawan-sarawak-tpr-rasli-bin-buang-mungkin-ramai-generasi-baru-anak-sara/1275040869209461/
Tiada ulasan:
Catat Ulasan